رعایت مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان درساخت و احداث ساختمان
رعایت مفاد مطرح شده در مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان منجر به کاهش مصرف سوخت می گردد.بعنوان مثال استفاده از عایق هایی با مقاومت حرارتی بالا در دیوارها، سقف و کف و نیز استفاده از شیشه های دوجداره، تلفات حرارتی از اتاق ها به خصوص در فصل زمستان بصورت چشمگیری کاهش می دهد و نقش موثری در بهینه سازی مصرف سوخت دارد.هزینه سرمایه گذاری شده در این بخش در کوتاه مدت بازگشت پیدا می کند.
استفاده از شیشه های دو جداره
شیشه ها بعنوان یکی از جداره های پرتلفات در ساختمان محسوب می شود.جنس شیشه و ضخامت کم آن باعث می شود تا حرارت به راحتی از آن عبور کند و منجر به اتلاف انرژی گردد.پنجره های آهنی و شیشه های تک جداره ای که در ساختمان های قدیمی مورد استفاده قرار می گرفت یکی از مهم ترین عوامل افزایش مصرف انرژی در ساختمان ها بود که در سال های اخیر با استفاده از شیشه های دو جداره و پنجره های غیر آهنی این مشکل به مقدار زیادی برطرف شده است .
عایق کاری لوله های آب گرم یا سرد از موتورخانه حرارت مرکزی تا محل ساختمان
در سامانه های تمام آب،آبگرم تولیدی در موتورخانه در فصل زمستان و آب سرد تولیدی در فصل تابستان در راه انتقال از موتورخانه حرارت مرکزی و یا در سامانه های تمام هوا، هوای سرد و گرم تولیدی در راه انتقال از دستگاه تولیدکننده تا فضای مورد تهویه با هوای سرد یا گرم محیط در تماس می باشند.در این رابطه باید موتورخانه های حرارت مرکزی را در نزدیکترین محل نسبت به ساختمان و یا زیر ساختمان ها احداث نمود تا لوله ها کمترین تماس را با هوای آزاد داشته باشند.
تنظیم صحیح دمای اتاق و جلوگیری از باز نمودن پنجره ها برای تعدیل هوای اتاق
یکی از عادات ناپسند ما باز نمودن پنجره ها برای تعدیل هوای اتاق می باشد برای مثال در محل کار ابتدای صبح که معمولا هوا سردتر می باشد سامانه گرمایشی را در حالت بیشینه قرار می دهیم تا بار گرمایی اتاق تامین شده و به شرایط آسایش نزدیک شود.پس از چند ساعت که دمای اتاق به اندازه کافی گرم شد و اندکی بیش از شرایط آسایش افزایش می یابد برای تعدیل دمای اتاق پنجره ها را باز می نماییم این عمل موجب هدر رفتن انرژی و افزایش مصرف سوخت می گردد.در این رابطه می توان با توجه به نوع سامانه گرمایشی فضای مورد نظر از ترموستات های اتاقی و یا شیر های ترموستاتیک استفاده نمود.
عایق کاری منابع انبساط باز
منابع انبساط در موتورخانه های حرارت مرکزی از اجزای لاینفک سامانه می باشند، چراکه وظیفه اصلی کنترل انبساط حجمی آب و تغذیه آب لازم برای سامانه را برعهده دارند.منابع انبساط در دو نوع باز و بسته ساخته می شوند.منابع انبساط بسته با استفاده از مخزن ازت بصورت بسته و در محل موتورخانه کار می کند ولی منابع انبساط باز بدلیل اینکه عموما در ارتفاع و روی پشت بام نصب می گردند بدلیل اختلاف دمایی که با محیط دارند چنانچه به خوبی عایق کاری نشده باشند دارای هدررفت انرژی بالایی هستند.
تنظیم دمای کارکرد دیگ های آبگرم و بخار
گرمایش آب در موتورخانه حرارت مرکزی در سامانه های تمام آب همواره با هزینه هایی همراه بوده که با برنامه ریزی و تنظیم صحیح دمای آب با توجه به شرایط می توان هزینه های مصرف انرژی را تا حد چشمگیری کاهش داد.با در نظر گرفتن شرایط آسایش انسان و افزایش 10 درجه سانتیگراد دمای آبگرم تولیدی توسط دیگ آبگرم بدست می آید.گرم نمودن بیش از اندازه آب تنها موجب افزایش سوخت مصرفی و استهلاک دستگاه ها خواهد شد.دقت نمایید در صورتیکه دمای عملکرد دیگ ها مطابق با قاعده یاد شده تنظیم شد ولی آب ورودی به ساختمان دارای دمای مناسبی نبود می توان علت را در ضعف عایق کاری لوله ها جستجو نمود، چرا که لوله های ناقل آبگرم یکی از پارامترهای مهم در هدررفت انرژی هستند.
سرویس سالیانه مشعل های گازی یا گازوئیلی و تنظیم شعله
مشعل های گازی و گازوئیلی که زظیفه گرم نمودن آب در دیگ های حرارتی را برعهده دارند پرمصرف ترین وسایل از نطر مصرف گاز در ساختمان های مجهز به موتورخانه حرارت مرکزی محسوب می شوند.لذا تنظیم و سرویس این تجهیزات و نیز تنظیم شعله مناسب می تواند مصرف گاز و استهلاک تجهیزات را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.کثیف بودن نازل های پاشنده سوخت در مشعل های گازوئیلی، خراب بودن شعله پخش کن در مشعل های گازی، تنظیم نبودن شعله، کالیبره نبودن شیرهای تنظیم سوخت و هو، کثیف بودن فیلترهای مشعل و خام سوزی سوخت در مشعل از عمده عوامل موثر در خرابی و مصرف بی رویه سوخت توسط مشعل ها می باشد.
نصب اکوستات دیگ و ترموستات برگشتی و کالیبره نمودن آنها
با توجه به اصول کارکرد موتورخانه ها ی حرارت مرکزی در فصل زمستان از حساس ترین کنترل کننده های موجود استفاده می گردد که می توان به ترموستات جداری عموما روی لوله برگشت آب نصب شده و پمپ های حرارت مرکزی را قطع و وصل می کند.اکوستات مستغرق در گرم ترین نقطه دیگ (خروجی آبگرم) بصورت مستغرق نصب شده و فرمان روشن وخاموش شدن مشعل ها را صادر می کند.کالیبره بودن این کنترل کننده ها و نیز استفاده از روغن مخصوص مخلوط با براده آهن در محل اتصال و رعایت نکاتی از این قبیل کاملا ضروری می باشد.واضح است در صورت عدم کارکردصحیح این کنترل کننده ها سامانه قعالیت نامناسبی خواهد داشت که منجر افزایش مصرف سوخت و انرژی خواهد شد.
استفاده از شیرهای سه راهه موتوری برای مخازن آبگرم
مخازن تولید آبگرم بهداشتی در موتورخانه های حرارت مرکزی وسایلی هستند که با استفاده از یک مبدل حرارتی که در آن آب گرم دیگ ها جریان دارد، آب بهداشتی را گرم نموده و توسط پمپ برای مصرف به سامانه لوله کشی تزریق می کنند. آب با دمایی در حدود 70 درجه سانتیگراد وارد مخزن شده و آب شرب را به دمای 50-40 درجه می رساند.لذا با توجه به میزان مصرف و سرعت تخلیه آبگرم ظرفیت آب داغ ورودی به مخزن بایستی به نحوی کنترل شود.روش های مختلفی برای این کنترل ظرفیت وجود دارد که یکی از اصولی ترین آنها استفاده از شیرهای سه راهه مخلوط کننده می باشد.افزایش بیش از حد آبگرم بهداشتی موجب افزایش تلفات می گردد.
استفاده از حسگر کلایماتیک
همواره نقش موثر حسگرها در حفاظت و کنترل بهینه سامانه اجتناب ناپذیر بوده لذا نصب حسگر متناسب با دستگاه و استفاده از حسگرهای پیشرفته می تواندارتقای موثری در راستای Energy Saving حاصل کند.حسگر کلایماتیک یکی از این حسگرها می باشد که در فضای آزاد محیط بیرون ساختمان نصب می گردد.به تغییرات دمای محیز حساس می باشد و پس از ایجاد کوچکترین تغییر در دمای محیط که به افزایش یا کاهش بار حرارتی مورد نیاز ساختمان منجر خواهد شد واکنش نشان داده و این تغییر را با کاهش یا افزایش کار سامانه حرارتی جبران می کند.
استفاده از سختی گیر
شاید در نگاه اول رابطه ای منطقی بین وجود دستگاه سختی گیر و کاهش مصرف سوخت به نطر نرسد و بیان این موضوع که وجود سختی گیر در سامانه های حرارتی و برودتی منجر به بهینه سازی انرژی می گردد، مبهم باشد.سختی گیر دستگاهی است که با کاهش سختی آب از طریق جذب املاح و سختی ها(رزینی) و یا معلق نمودن املاح(الکتریکی)آب درحال گردش در سامانه های حرارتی برودتی را در شرایطی نگه می دارند که املاح و رسوبات موجود در آب به جداره لوله ها و مبدل های حرارتی رسوب ننماید.این موضوع بخصوص در تجهیزات گرمایشی بدلیل تمایل سطوح گرم به جذب املاح و سختی ها بیشتر مد نظر می باشد.مانطور که می دانید پس از ساخت موتورخانه حرارت مرکزی عمل آبگیری صورت می گیرد و در زمان کار سامانه در صورت نیاز توسط منبع انبساط تغذیه شده و آب جدید وارد سامانه می شود.چنانچه در زمان پر نمودن سامانه و یا جبران کمبود آب سامانه از آب شهر و یا آب هایی با سختی بالا استفاده شود املاح و رسوبات در سامانه حرارت مرکزی در جداره های دیگ آبگرم، لوله ها، پمپ ها، مبدل ها و سامانه های توزیع کننده حرارت رسوب می کنند و با اثرگذاری بر ضریب انتقال حرارت همانند یک مقاومت حرارتی مانع از انتقال صحیح حرارت می شوند.
این موضوع در سامانه های سرمایشی نیز موثر است وجود کندانسور آب خنک و برج های خنک کننده و عدم سختی گیری از آب جریانی در برج و کندانسور می تواند سهم بسزایی در افزایش مصرف برق و گاز بدلیل عدم تبادل حرارت بخش کندانسور و افزایش فشار سمت پر فشار داشته باشد.بالا بودن سختی آب در سامانه های حرارتی و برودتی علاوه بر مشکلات یاد شده می تواند موجب خوردگی، کاهش عمر مفید و خرابی تجهیزات در بلند مدت گردد.
کنترل دمای چیلر
دمای کارکرد چیلر، دمایی است که تا چیلرتا رساندن دمای آب خروجی به این مقدار بصورت دائم کار می کند.با توجه به نوع چیلر و نوع سوخت مصرفی کارکرد اضافه چیلردر فصل تابستان بصورت مستقیم مصرف برق در چیلر های تراکمی و مصرف گاز در چیلر های حذبی را افزایش می دهد، همچنین مصرف گاز در دیگ ها در فصل زمستان را افزایش می دهد.
اسید شویی کامل برج خنک کننده و کندانسورهای آبی
بالا بودن سختی آب موجب رسوب گذاری در کندانسور های آبی و برج های خنک کننده می گردد. این عامل موجب کاهش نرخ انتقال حرارت می گردد که در نتیجه دما و فشار سمت کندانسور افزایش می یابد و بازده چرخه کاهش می یابد.اسید شویی برج خنک کننده و کندانسور های آبی در ابتدای فصل خرابی دستگاه در فرایند کارکرد را کاهش می دهد.انتخاب نوع اسید نیز تاثیر زیادی در عمر دستگاه دارد.
ساخت سایبان جهت برج خنک کننده یا کندانسور هوایی
برج های خنک کننده و کندانسورهای هوایی به دلیل اینکه در محوطه باز نصب می گردند و ممکن است در ساعاتی از روز در تابش مستقیم نور خورسید قرار بگیرند. در این صورت بازده برج های خنک کننده و کندانسورهای هوایی کاهش می یابد. ایجاد سایبان برای این بخش از سامانه برودتی به میزان قابل توجهی در ارتقای بازده سامانه و کاهش مصرف آب در برج های خنک کننده نقش دارد.این مورد تاثیر زیادی در سرمایش کولرهای آبی نیز دارد چرا که تابش مستقیم نور خورشید موجب گرم شدن آب داخل تشتک می شود و از سرمایش تبخیری دستگاه می کاهد.
نصب اینورتر روی فن های برج خنک کننده یا کندانسور هوایی
برج های خنک کننده و کندانسورهای هوایی در حین کار همواره دارای بار یکسان نیستند به همین جهت بایستی با توجه به دمای آب ورودی به برج یا دمای سردساز ورودی به کندانسور هوایی، دمنده های نصب شده در این تجهیزات را با استفاده از اینورتر و تغییر دور کنترل ظرفیت نمود. این عمل موجب کاهش مصرف برق دمنده های این تجهیزات خواهد شد.